Postępowanie OOS – proces konsultacji (8)

Doświadczenia, nie tylko polskie, z zakresu ocen oddziaływania na środowisko wskazują, że konsultacje prowadzone podczas całego procesu opracowywania raportu OOS oraz wdrażania jego ustaleń są istotnym czynnikiem użyteczności tej procedury
w procesie decyzyjnym. Niedostatek konsultacji często prowadzi do konfliktów z lokalnymi społecznościami, co skutkuje dodatkową pracą, opóźnieniem w uzyskiwaniu decyzji oraz realizacji przedsięwzięcia lub dodatkowymi kosztami.

Dogodnym etapem inicjowania konsultacji może być ustalanie skali i zakresu oceny. Jest to moment, w którym inwestor może prowadzić nieformalne konsultacje z zainteresowaną lokalną społecznością.

Przedmiotem konsultacji mogą być opcjonalnie:

•   pakiet informacji o planowanym przedsięwzięciu,
•   wstępna wersja raportu OOS,
•   opinie eksperckie dotyczące kontrowersji związanych z przygotowaniem i realizacją przedsięwzięcia.

Wydłużony proces konsultacji społecznych powinien umożliwiać zebranie opinii
w różnym zakresie:

• podczas otwartych spotkań dostępnych dla wszystkich zainteresowanych,
• powołanie zespołu doradczego, złożonego z przedstawicieli reprezentatywnych grup społecznych/obywateli,
• przeprowadzenie wywiadów, zaplanowanej serii rozmów z przedstawicielami lokalnej społeczności,
• przeprowadzenie ankiety w formie pisemnej, skierowanej do określonej liczby osób,
• tzw. „otwartych drzwi” w łatwo dostępnym dla zainteresowanych osób miejscu zgromadzenia informacji o przedsięwzięciu i dokumentacji OOS, gdzie można zarówno uzyskać informacje, jak i przekazać swoje opinie i obawy autorom raportu OOS lub inwestorowi.

Konsultacje prowadzone z inicjatywy inwestora lub autorów raportu OOS mają charakter fakultatywny, co nie oznacza, że w wielu przypadkach nie przyczyniają się satysfakcjonującego zakończenia procesu decyzyjnego. Niezależnie od tego, czy podczas procedury OOS prowadzono nieformalne konsultacje , czy też nie, po zakończeniu raportu OOS i przedłożeniu właściwym władzom, muszą nastąpić konsultacje oficjalne.

Obowiązkiem władz jest skuteczne powiadomienie społeczeństwa (nie tylko lokalnej społeczności) o otrzymaniu raportu OOS oraz o miejscu i terminie możliwym do zapoznania się z jego treścią. Konieczne jest również poinformowanie o sposobach i terminie składania uwag, opinii. W ramach procedury ocenowej zazwyczaj odbywają się również konsultacje autorów raportu OOS z przedstawicielami odpowiednich władz oraz organami administracyjnymi i samorządowymi.

Warunkiem powodzenia procesu konsultacji społecznych, a przede wszystkim spełnienia ich celu, jest przestrzeganie kilku zasad:

• informacje kierowane do zainteresowanych osób powinny być istotne co do wystarczalności, ale w formie łatwo dostępnej dla laików,
• czas na wyrażenie opinii, komentarze, zajęcie stanowiska po zapoznaniu się
  z informacjami powinien być wystarczający,
• władze, inwestor autorzy raportu OOS powinni zapewnić reakcję na wszystkie zgłoszone opinie, uwagi, komentarze itp.,
• miejsca i terminy konsultacji społecznych powinny sprzyjać jak najwyższej frekwencji oraz swobodnej wymianie poglądów wszystkich uczestników spotkania.