Postępowanie OOS – kwalifikowanie przedsięwzięć (4)

Proces oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia planowanego przez inwestora jest podejmowany w każdym przypadku, gdy istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo wywołania istotnych skutków środowiskowych. Dotyczy to zarówno nowych inwestycji, jak i rozbudowy istniejących obiektów lub ich poważnej modernizacji, np. polegającej na zmianie technologii.

W żadnym kraju  procedurami OOS nie obejmuje się wszystkich proponowanych przedsięwzięć. Chociaż większość z tych przedsięwzięć wymaga analizowania i uwzględniania środowiskowych aspektów ich funkcjonowania, to nie oznacza, że powinny one być poddane formalnej procedurze OOS. Dotyczy to przede wszystkim  inwestycji, które ze względu na ich rodzaj, skalę, procesy produkcyjne, technologie wytwarzania itp. są dobrze rozpoznane, a ich oddziaływania łatwe do ograniczenia  lub zminimalizowania.

Przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymagają tylko te przedsięwzięcia, które zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej zostały uznane za przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Generalnie, w prawie europejskim, ale również w opracowaniach i wytycznych międzynarodowych instytucji finansowych wprowadza się podział na dwie a czasami więcej kategorii. Do pierwszej zalicza się te rodzaje przedsięwzięć, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko jest zawsze obowiązkowe. Są to tzw. potocznie określane przedsięwzięcia z grupy pierwszej (Załącznik 1 Dyrektywy OOŚ). Drugą grupę stanowią przedsięwzięcia, dla których obowiązek sporządzenia raportu OOŚ może być nałożony przez organ administracyjny właściwy do wydania zgody na realizację danego przedsięwzięcia (przedsięwzięcia z drugiej grupy – Załącznik 2 Dyrektywy OOŚ).

Wstępną kwalifikację planowanego przedsięwzięcia  przeprowadza inwestor – zgodnie z dyrektywą OOŚ. Czynność mająca zdecydować, czy w odniesieniu do planowanego przedsięwzięcia konieczne jest przeprowadzenie OOS na podstawie raportu określa się terminem kwalifikacja (ang. screening). Decyzję o konieczności przeprowadzenia procedury ocenowej na podstawie raportu OOS z udziałem społecznym wydaje właściwy organ administracyjny, z uwzględnieniem różnych czynników i kryteriów. Najczęściej brane są pod uwagę:

• wrażliwość środowiska w rejonie lokalizacji inwestycji (bliska odległość od obszarów chronionych, podmokłych, uzdrowisk, cennych zabytków itp.),
• wrażliwość receptorów potencjalnych oddziaływań w fazach realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia np. ujęć wody, szpitali i in.,
• prawdopodobieństwa wystąpienia oddziaływań skumulowanych w wyniku powstania inwestycji towarzyszących (np. drogi dojazdowe, linie elektroenergetyczne),
• czasu występowania oddziaływań, ich odwracalności,
• wysokiego poziomu zainteresowania społecznego rodzajem inwestycji lub terenem, na którym ma być zrealizowana.