Największe firmy zaczynają raportowanie ESG od 2024. Od czego zacząć?

Zakres raportowania ESG w firmie

      ESG tyczy się zagadnień z zakresu regulowania wpływu na środowisko, aspektów społecznych, w tym odpowiedzialności biznesu i funkcjonowania organizacji – ładu korporacyjnego. Częściowo za sprawą regulacji prawnych, a częściowo z powodu trendów i wyzwań społecznych i klimatycznych zyskało w ostatnich latach popularność. Przejawem tego wzrostu zainteresowania są oczekiwania instytucji finansujących, ale też faktycznych i potencjalnych klientów i pracowników. Coraz częściej są oni bowiem skłonni wybierać firmy, które w swojej działalności respektują standardy ESG – monitorują je, a przede wszystkim  starają się traktować poważnie. To ostatnie ma znaczenie nie tylko z uwagi na ryzyko oskarżeń o greenwashing, ale także dlatego, że ESG należy rozumieć raczej jak transformację, nie zaś chwilową modę.

Wdrażanie ESG w firmie

      Proces wdrażania ESG będzie zatem wymagał zmiany myślenia o perspektywie firmy, zmiany w zarządzaniu i tym samym wygeneruje koszty i wymagać będzie wysiłku. Jednak celem przyświecającym działaniom ESG jest tworzenie nowej, długoterminowej wartości dla firmy, organizacji i całego kręgu jej interesariuszy – tak, by struktura ta była elastyczna i jednocześnie stabilna, a także cechująca się konkurencyjnością nie tylko czysto biznesową, tradycyjną, lecz rozumianą w kontekście ESG. 

      Zmiana w tym kierunku jest właściwie nieunikniona. Bardzo ważne jest właściwe i uczciwe zrozumienie całej idei ESG, edukacja i zmiana kultury organizacyjnej, a także rzeczywiste ambicje, a nie tylko chęci marketingowe - bo to one kierunkują i motywują podejmowane działania. Nie powinny być one oparte wyłącznie na „przymusie”.

Dyrektywa CSRD a raportowanie ESG

      Dyrektywa CSRD o raportowaniu w zakresie zrównoważonego rozwoju, która dotyczy wymogów raportowania ESG weszła w życie na początku 2023 r. Już w 2025 roku największe polskie firmy będą musiały raportować działania ESG w raporcie za 2024 rok, a rok później obowiązek ten obejmie sektor MŚP; w następnej kolejności zaś notowane na giełdzie małe firmy zatrudniające powyżej dziesięciu pracowników. To bardzo bliska perspektywa właściwie dla wszystkich polskich przedsiębiorstw, z uwagi na to, że nawet dotychczas nie zobowiązane do raportowania pozafinansowego firmy dotknie pośrednio skutek unijnych regulacji. 

      Ponadto, już teraz niektóre polskie MŚP będące kontrahentami firm niemieckich muszą gromadzić informacje niefinansowe, w związku z niemiecką ustawą o należytej staranności w łańcuchu dostaw (LkSG), która weszła w życie z początkiem 2023 r. Strategie i raportowanie ESG są więc dziś kluczowe dla firm, które chcą podtrzymywać lub nawiązać współpracę z partnerami zagranicznymi oraz dużymi firmami polskimi, które coraz częściej uzależniają kontrakty od czynników ESG. Spowodowane jest to faktem, że  ci „duzi” muszą szczegółowo raportować dane niefinansowe w całym łańcuchu dostaw, tworzonym przez tych „małych”. Najczęściej w kontekście ESG mówi się o strategiach redukcji śladu węglowego, ale nie tylko czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem zainteresowania – przeciwnie, kwestiom społecznym i zarządczym także przyglądają się inwestorzy. Co istotne, upubliczniane dane w raportach ESG będzie docelowo podlegało zewnętrznej weryfikacji, a raporty rzetelnie przygotowane będą wiązać się z łatwiejszym dostępem do tzw. zielonego finansowania.

Jak rozpocząć raportowanie ESG w firmie?

      Od czego więc zacząć? Najkrócej: od uzyskania mierzalnych, porównywalnych, wiarygodnych danych ESG i określenia ich istotności w działalności firmy. Wskazówką w tym celu mogą być m.in. informacje i zapytania uzyskane od klientów i kontrahentów oraz branża i specyfika firmy. Warto się także zastanowić, co chcemy zrobić z tak uzyskanymi danymi i opracować konkretną strategię ich komunikowania, a przede wszystkim przyszłego zarządzania nimi i celów ESG dla naszej firmy. Nie w każdej branży i nie w każdej organizacji istotne będą te same wskaźniki ESG, dlatego warto się zastanowić nad wyborem ram raportowania (np. popularne GRI, SASB, UNGC, a docelowo wprowadzane stopniowo europejskie ESRS), oczekiwaniami rynku i regulatorów a także spojrzeć na przyszłość swojej firmy w sposób strategiczny. W gąszczu zagadnień związanych z ESG zwłaszcza mniejsi przedsiębiorcy mogą wesprzeć się szkoleniami, doradztwem i wsparciem zewnętrznym.