Magazynowanie surowców w złożach soli kamiennej - energetyczna szansa dla Polski

Autor: dr inż. Andrzej Tyszecki

Dostęp do surowców węglowodorowych a bezpieczeństwo energetyczne Polski

Gwarantowany dostęp do surowców węglowodorowych – ropy naftowej i gazu ziemnego – ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania każdej gospodarki. W przypadku Polski, kraju średniej wielkości, uzależnianie się od rosyjskich dostaw tych surowców jest zagrożeniem z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego. W warunkach wojny rosyjsko-ukraińskiej taka zależność nabiera szczególnego znaczenia dla bezpieczeństwa krajowej gospodarki, funkcjonowania infrastruktury krytycznej oraz zdolności obronnych państwa.

Zdolności magazynowe ropy naftowej, gazu ziemnego i paliw płynnych - możliwości przyrostu

Możliwość odbioru ropy naftowej w Porcie Północnym w Gdańsku oraz gazu ziemnego w terminalach LNG w Świnoujściu pozwala na dywersyfikację kierunków dostaw surowców węglowodorowych.

Istotnym problemem jest zwiększenie zdolności magazynowych dla ropy naftowej, gazu ziemnego oraz paliw płynnych. Powiązanie zdolności przeładunkowych w morskich terminalach ze zdolnościami magazynowymi umożliwia poprawę energetycznej suwerenności (zapewnienie m.in. ciągłości i niezawodności dostaw surowca dla krajowych rafinerii oraz dostaw paliw płynnych i gazowych, co ma niebagatelne znaczenie dla polskiej gospodarki).

Możliwości zwiększenia pojemności magazynowych gazu i ropy naftowej istnieją w rejonie polskiego Wybrzeża. W tej części kraju występują złoża solne stwarzające możliwość lokalizacji podziemnych magazynów gazu i paliw. Oprócz węglowodorów w takich podziemnych komorach może być gromadzony wodór, dwutlenek węgla, jak również sprężone powietrze jako magazyn energii.  Aktualnie rozbudowywany jest Podziemny Magazyn Gazu w Kosakowie (na północ od Gdyni).

W rejonie wschodnim, od Łeby do Helu, miąższość soli kamiennej dochodzi do 200 metrów. Strop tego złoża zalega na głębokości od 600 m do 1000 m. Zawartość NaCl wynosi około 97%.

W rejonie zachodnim, w okolicy Goleniowa, na głębokości 890 m, występuje wysad solny o dużej miąższości, a drugie złoże znajduje się na wyspie Wolin.

Magazyn węglowodorów - warunki i realizacja budowy

Budowa podziemnych magazynów zależy w głównej mierze od warunków geologiczno-górniczych. Zasadnicze znaczenie mają lokalne uwarunkowania związane z możliwością poboru wody do ługowania komór magazynowych oraz zrzutu solanki powstałej podczas ługowania. Źródłem wody do ługowania mogą być wody powierzchniowe, wody morskie lub z odpływu z biologicznie oczyszczonych ścieków komunalnych. Zrzut solanki powinien być odprowadzany do wód morskich, w miejscu gwarantującym szybkie jej rozcieńczenie. Najkorzystniejsze warunki do realizacji kawernowych magazynów węglowodorów w złożach soli kamiennej występują w gminach Kosakowo i Puck.

Pierwszym krokiem do tego, aby powstały kawernowe magazyny węglowodorów (paliw płynnych lub gazu ziemnego), jest opracowanie studium służącego identyfikacji istotnych uwarunkowań i skutków środowiskowych oraz przestrzennych realizacji i funkcjonowania podziemnego magazynu.

Opracowane studium umożliwia inwestorowi:

•  analizę wymagań formalnoprawnych pod względem przygotowania, realizacji oraz funkcjonowania kawernowego magazynu,

• określenie wymagań środowiskowych dla projektanta,

• identyfikację istotnych skutków środowiskowych oraz możliwości ich złagodzenia,

• identyfikację istotnych problemów wymagających pogłębionego rozpoznania.

EKO-KONSULT opracował m.in. wstępne analizy i studia dotyczące podziemnego magazynowania paliw w kopalni Góra k. Inowrocławia oraz podziemnego magazynowania gazu w Kosakowie.