Postępowanie OOS – ustalanie zakresu oceny oddziaływania oraz raportu OOS (5)

Etapem o kluczowym znaczeniu w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia jest identyfikacja, analiza i ocena oddziaływań środowiskowych oraz jakościowych zmian elementów środowiska w wyniku realizacji  i eksploatacji planowanego przedsięwzięcia. Dotyczy to przedsięwzięć, co do których istnieje prawdopodobieństwo znaczącego oddziaływania na środowisko.

Zgodnie z dyrektywą EIA sporządzenia raportu o oddziaływaniu  na środowisko  wymagają wszystkie przedsięwzięcia z grupy pierwszej, wymienione  w Załączniku 1 oraz te przedsięwzięcia z grupy drugiej, które zostaną zakwalifikowane do sporządzenia tego raportu przez właściwy organ administracyjny.

Przesądzenie o tym, że OOS dla danego przedsięwzięcia jest wymagana, przesądza  o konieczności ustalenia zakresu i skali oceny (ang. scoping). Wymaga określenia zagadnień wymagających przeanalizowania. Zakres czynności związanych z oceną danego przedsięwzięcia powinien być zdefiniowany zgodnie z literą prawa, ale nie oznacza to, że nie może być korygowany w trakcie opracowania raportu. Podstawową zasadą jest koncentracja prac na zagadnieniach istotnych w poszczególnych fazach inwestycji. Konieczne jest w każdym przypadku rozpatrzenie różnych aspektów fazy budowy, fazy eksploatacji oraz działań związanych z jej wyłączeniem lub likwidacją. Każdorazowo należy też odnieść się do potencjalnych zagrożeń naturalnych (np. trzęsienie ziemi, powódź) oraz antropogenicznych (katastrofa samolotu, wybuch instalacji). W przypadku przedsięwzięć związanych z wydobyciem surowców naturalnych należy odnieść się do kwestii możliwych kierunków rekultywacji oraz  późniejszych możliwości użytkowania terenów poeksploatacyjnych.

Ustalanie skali i zakresu oceny oddziaływania na środowisko powinno dotyczyć wariantu przedsięwzięcia preferowanego przez inwestora oraz minimum jednego wariantu racjonalnie realizującego cel inwestora oraz tzw. „wariantu zerowego” polegającego na realizacji inwestycji. Kluczowe znaczenie dla skuteczności procedury OOS ma na wczesnym etapie procesu OOS zidentyfikowanie/zdefiniowanie prawdopodobnych istotnych oddziaływań, które należy przeanalizować i ocenić.

Aby spełnić ten warunek, należy propozycję zakresu raportu, badań środowiska, gromadzenia informacji, wykonywania analiz itp. poddać konsultacjom z udziałem przedstawicieli  zainteresowanych stron (administracji, instytucji, inwestora oraz lokalnej społeczności). Stronom uczestniczącym w konsultacjach trzeba dostarczyć informacje na temat planowanego przedsięwzięcia oraz analizowanych wariantów.

Możliwe są różne sposoby przeprowadzania konsultacji społecznych:

•         otwarte spotkania dla zainteresowanych
•         spotkania „zamknięte” np. z zainteresowanymi instytucjami
•         zebranie komentarzy na piśmie od zainteresowanych osób
•         sformułowanie grupy konsultacyjnej złożonej z przedstawicieli grup  i interesariuszy.

Rezultaty konsultacji powinny zostać poddane analizie, a wynik tej analizy – przeprowadzonej z udziałem zespołu autorskiego raportu OOS – przedstawiony do publicznej wiadomości.

Raport OOS powinien być skoncentrowany na ustaleniach, wnioskach, zalecanych działaniach i rekomendacjach dotyczących skutków proponowanych przez inwestora sekwencji działań, przed podjęciem decyzji o realizacji inwestycji.  Raport OOS jest obiektywną analizą, wykorzystującą naukowe metody oceny skali, znaczenia i ważności potencjalnych skutków środowiskowych, społecznych i zdrowotnych planowanego rozwoju.

Wymagany minimalny zakres raportu OOS powinien obejmować następujące rozdziały:

1. Streszczenie napisane językiem niespecjalistycznym
2. Uwarunkowania polityczne, prawne, administracyjne
3. Opis planowanego przedsięwzięcia wraz z inwestycjami warunkującymi jego realizację i funkcjonowanie
4. Opis racjonalnych wariantów planowanego przedsięwzięcia
5. Opis środowiska
6. Opis istotnych oddziaływań środowiskowych
7. Porównanie analizowanych wariantów i wskazanie wariantu preferowanego
8. Określenie sposobów łagodzenia niekorzystnych wpływów
9. Porównanie proponowanych technologii z wymaganiami BAT
10. Analiza możliwych konfliktów społecznych
11. Plan monitoringu
12. Wskazanie luk w wiedzy lub trudności z uzyskaniem danych
13. Źródła informacji
14. Lista autorów raportu OOS
15. Załączniki